Boks 116 yıl sonra olimpiyatlardan men edilme tehlikesiyle karşı karşıya
Uluslararası Olimpiyat Komitesi’nin (IOC) Uluslararası Boks Birliği’ni (IBA) tanımaması nedeniyle boks branşı 116 yıl sonra ilk kez olimpiyatlara katılamama tehlikesiyle karşı karşıya kaldı.
IOC, Hindistan’ın Mumbai kentinde düzenlenen 141. oturumunda 2028 Los Angeles Olimpiyat Oyunları’na katılacak branşlarla ilgili kararlar aldı.
IOC ile IBA arasındaki sorun, IOC’nin boksun Los Angeles 2028’e dahil edilmesi kararını askıya almasıyla bir kez daha gün yüzüne çıktı. İki kurum arasındaki sorunların çözülmemesi ve IOC’nin boksu 2028 Olimpiyat Oyunlarından çıkarması durumunda boks, Stockholm 1912’den sonra ilk kez Olimpiyatlarda yer alamayacak.
Olimpiyatlara 1912’de değil 1904’te girdi
Boks ilk kez ABD’de düzenlenen 1904 Saint Louis Olimpiyat Oyunları’nda yer aldı.
İsveç yasalarınca yasaklandığı için 1912 yılında Stockholm’e dahil edilmeyen boks, Paris 2024 dahil sonraki 25 Olimpiyatta yer aldı. IOC, boksu Los Angeles 2028’e dahil etmezse bu branş olimpiyat olmaktan çıkacak. 116 yıl sonra şube.
IOC ile IBA arasında ne oldu?
IOC’nin eski adıyla Uluslararası Amatör Boks Birliği (AIBA) olan IBA ile sorunları 2020 Tokyo Olimpiyat Oyunlarından bu yana devam ediyor.
Komite, uluslararası federasyonun 2020 Tokyo Olimpiyatları’nda olduğu gibi 2024 Paris Olimpiyatları’nda da boks müsabakaları düzenleme hakkını elinden almıştı. Bu karar Los Angeles 2028 için de geçerli.
Puanlama sistemindeki sorunlar ve hakem hatalarına gerektiği gibi müdahale edilememesinin yanı sıra IBA’dan bazı yapısal reformlar (yönetim, mali ve etik alanlar) yapması istendi. Ayrıca karar, IBA’nın mali açıdan Rus enerji şirketi Gazprom’a bağımlılığı konusunda endişeleri artırıyor.
IOC’nin rahatsız olduğu konulardan biri de, 2022 yılında İstanbul’da düzenlenecek IBA Olağan Genel Kurulu’ndan bir gün önce, IBA Süreksiz Aday Gösterme Birimi’nin Hollandalı Boris van der Vorst ve diğer üç adayı seçime uygun bulmamasıydı. Van der Vorst’un seçime katılması haksız yere engellenirken, IBA Başkanı Umar Kremlev’in de aynı kuralı ihlal ettiği ve seçime tek aday olarak girdiği sonucuna varıldı. Ancak Van der Vorst’un yeni seçim yapılması yönündeki teklifi IBA delegeleri tarafından reddedildi.
Tüm bunların ardından IOC, Haziran 2023’teki toplantısında IBA’nın boksun küresel yönetim organı statüsünü kaldırdı.
IBA da bu karara tepki gösterdi ve IOC’nin tüm tavsiyelerinin başarıyla uygulandığını savunarak, “IOC bu kararla gerçek siyasallaşmış doğasını ortaya koyarak çok büyük bir hata yaptı.” Açıklamalarını internet sitesinde paylaştı.
Alternatif bir organizasyon olarak nisan ayında kurulan ve şu anda ABD, İngiltere, Almanya, Brezilya ve Kanada’nın da aralarında bulunduğu 16 üyesi bulunan Dünya Boks Federasyonu (Dünya Boks)’dan yapılan açıklamada, IOC kararının bir dönüm noktası olduğu kaydedildi. boksa puan verdiklerini ve bunu memnuniyetle karşıladıklarını söyledi. .
IOC ayrıca 2024 elemelerini de düzenliyor
IOC, Paris 2024 yolunda IBA’nın hiçbir etkinliğini kota eşleşmesi olarak saymadı.
IBA’nın düzenlediği Dünya Şampiyonası’na bu nedenle değerli sporcular katılamamıştı. Türkiye’nin altın madalyalı boksörü Busenaz Sürmeneli ve gümüş madalyalı Buse Naz Çakıroğlu, son Dünya Şampiyonası’na katılmamıştı.
Paris 2024 için Avrupa kıtasındaki ilk kotalar, Avrupa Olimpiyat Komiteleri Birliği (EOC) tarafından düzenlenen Avrupa Oyunlarında belirlendi. Tokyo’da olduğu gibi 2024 yılının diğer kota maçları da IOC tarafından düzenlenecek.
Olimpiyatlara dünyaca ünlü boksörler katıldı
Dünyaca ünlü sporcu Muhammed Ali, olimpiyatların en ilgi çekici branşlarından biri olan boksta da görev aldı.
Tüm zamanların dünyanın en büyük boksörlerinden biri olarak kabul edilen Müslüman sporcu, 1960 Roma Olimpiyat Oyunları’nda hafif siklet kategorisinde altın madalya kazandı.
Muhammed Ali, zaferinin ardından ten rengi nedeniyle restorana alınmamasına sinirlendi ve kazandığı altın madalyayı Ohio Nehri’ne attı. Amerikalı boksör, emekliliğinden yıllar sonra, Olimpiyat meşalesini taşıdığı Atlanta’da 1996 yılında düzenlenen oyunlarda aldığı ödülle kaybettiği madalyayı yeniden kazandı.
Olimpiyatlara Muhammed Ali’nin yanı sıra birçok önemli boksör de katıldı. Bunların başında profesyonel kariyeri boyunca 21 maçın tamamını kazanan Ukraynalı boksör Oleksandr Usyk geliyor.
Dünya Boks Birliği (WBA) “Süper”, Dünya Boks Örgütü (WBO), Uluslararası Boks Federasyonu (IBF), Uluslararası Boks Örgütü (IBO) ve “The Ring” dergisi ağır sıklet kemerlerinin sahibi 36 yaşındaki Usyk, 2012 Londra Olimpiyatları’na katılacak. ve altın madalyayı kazandı.
Ayrıca Wladimir Klitschko, Lennox Lewis, Anthony Joshua, Joe Frazier ve George Foreman gibi profesyonel boksa damgasını vuran isimler de olimpiyatlarda yer alarak altın madalya kazandı.
Türkiye’nin boksta olimpiyat madalyaları
Türkiye, Olimpiyat tarihinde şu ana kadar biri altın olmak üzere 7 madalya aldı.
Kadın milli boksör Busenaz Sürmeneli, Tokyo 2020’de altın madalya kazanarak Türkiye’ye boksta ilk olimpiyat şampiyonluğunu getirdi. Türkiye’nin boksta ilk madalyası, 1984 yılında Los Angeles’ta erkekler kategorisinde bronz madalya alan Eyüp Can ve Turgut Aytaç’a verildi.
Buse Naz Çakıroğlu Tokyo 2020’de gümüş, Malik Beyleroğlu Atlanta 1996, Atagün Yalçınkaya Atina 2004 gümüş, Yakup Kılıç ise Pekin 2008’de bronz madalya kazandı.
Erkeklerin kaskları 2016’da kaldırıldı, kadınların boksu Londra 2012’ye dahil edildi
Erkekler boksta kask kullanımı 2016 Rio Olimpiyat Oyunları’nda kaldırıldı.
IOC ve AIBA’nın aldığı kararla 2016 yılı itibarıyla erkek boksunda kasklar kaldırılırken, ilk kez Londra 2012’de olimpiyatlara dahil olan kadın boksunda kask kullanılmaya devam ediliyor.
